Tamara Van San
__________
Hans Theys
Sprekende vormen
Over het werk van Tamara Van San
Tamara Van San (°1982) maakt sculpturen die tot ons spreken zonder figuratief of geometrisch te zijn. Dat is uitzonderlijk. Daarnaast kan zij ook beeldhouwen (vormen tot leven brengen) met kleur. Dat is even uitzonderlijk.
Eerst iets over de niet-figuratieve, niet-geometrische vorm. Vrijwel alle kunstenaars die keramische sculpturen maken (ook die van vandaag) maken vazen. Soms maken ze van die vaas een blote madam door er borsten aan toe te voegen, soms steken ze er bloemen in, soms maken ze er een uil van. Maar het blijven vazen: verlengde, met gladgestreken worstjes opgehoogde asbakken.
Bij Van San zien we iets heel anders gebeuren. Vertrekkend vanuit het gegeven dat keramische sculpturen hol moeten zijn (omdat ze anders barsten tijdens het bakken) en niet verstevigd kunnen worden met een metalen geraamte, ontwikkelde ze verschillende technieken (anders dan de verlengde asbaktechniek) om torens te maken. Door dit op een leesbare manier te doen, maakt ze metasculpturen, die het oude gesprek tussen beeldhouwers als Rodin (‘le passage du trou à la bosse’), Henry Moore (‘the science of holes and bumps’) en Brancusi (‘trouw aan het materiaal’) verderzetten. Toen de torensculptuur ‘Red Babel’ voor de tweede keer de oven inging, voor het glazuur, geloofde niemand van de staf van het befaamde EKWC in ’s Hertogenbosch dat het gevaarte deze tweede bakking zou overleven. En toch…
Over Van Sans kleurgebruik kunnen we zeggen dat ze de volumes moduleert door verschillende waarden van één toon te gebruiken of laat vibreren door twee of drie kleuren te combineren.
Tamara Van San maakt prachtig werk, waarin de schoonheid uit haar hol gelokt wordt en in een gracieuze struikeling wordt bevroren. Echt werk, dat geen antwoorden zoekt op academische vragen, maar sporen vormt van een op de wereld betrokken bestaan, waarin de liefde voor mooie dingen zich uitstrekt van een blauw gestipte rog tot Picasso’s gipsen afdruk van een prop papier.
Zoals elke spreektaal bestaat uit betekenisloze klanken en gebaren die pas een betekenis krijgen door hun schikking en gebruik, bouwt Tamara Van San aan een talloze verzen tellend heldendicht, draaiend, trekkend en duwend aan vormen die tot ons spreken zonder woorden, maar zich vol van gedachten verder zingen in de onbewaakte kamers van ons bestaan.
Montagne de Miel, 2 augustus 2018