Hans Theys is een twintigste-eeuws filosoof en kunsthistoricus. Hij schreef en ontwierp tientallen boeken over het werk van hedendaagse kunstenaars en publiceerde honderden essays, interviews en recensies in boeken, catalogi en tijdschriften. Al deze publicaties zijn gebaseerd op samenwerkingen of gesprekken met de kunstenaars in kwestie.

Dit platform werd samengesteld door Evi Bert (M HKA / Centrum Kunstarchieven Vlaanderen). Het kwam tot stand in samenwerking met de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen (Onderzoeksgroep ArchiVolt), M HKA, Antwerpen en Koen Van der Auwera. Met dank aan Idris Sevenans (HOR) en Marc Ruyters (Hart Magazine).

ESSAYS, INTERVIEWS & REVIEWS

Viviane Klagsbrun - 2018 - Selfies [NL, essay]
Tekst , 1 p.

 


__________

Hans Theys


Selfies
Over schilderijen van Viviane Klagsbrun



Als we aannemen dat het ontstaan van het geschilderde portret in de vijftiende eeuw aanleiding gaf tot het ontstaan van de autonome, niet langer geknechte schilderkunst, zoals kunsthistoricus Dirk De Vos schrijft, dan moeten we het zelfportret zeker beschouwen als de trouwste bondgenoot van de armlastige of solitaire schilder die, bij gebrek aan modellen, genoodzaakt is de eigen kop tot onderwerp van zijn of haar schilderij te maken. Als we denken aan de sprekende zelfportretten van Ensor, die hij zijn hele leven lang maakte, of aan de zelfportretten van Rembrandt, waaruit we volgens Jean Genet kunnen aflezen hoe Rembrandt het verlies van zijn zoon Titus omzette in een pantheïstische liefde voor kleur en materie, dan betreuren we dat Vermeer blijkbaar over genoeg modellen kon beschikken en zijn we blij dat we vandaag kennis mogen maken met de tedere, openhartige, soms grappige, soms tragikomische, maar altijd beklijvende zelfportretten van Viviane Klagsbrun (°1956). Met vreugde stel ik vast hoe deze zelfportretten autonome schilderijen zijn geworden, waarin al Klagsbruns kwaliteiten samenkomen: haar gelijktijdige humor en ernst, haar gevoel voor vlakverdeling, kleurgebruik en textuurverschillen, en haar vermogen schilderijen te maken die elk moment uiteen lijken te kunnen vallen, maar op een geheime manier samenhangen, als vastgeknoopt met onzichtbaar garen.

Niemand weet wat een ‘zelf’ is. Bij ontstentenis van enig houvast te dier zake, geven mensen zichzelf gestalte door de nadruk te leggen op de manieren waarop zij verschillen van vreemdelingen of andersdenkenden. Kunstenaars weten echter dat elk lichaam zich een ‘zelf’ zingt, dag en nacht, als een herkenbare melodie van ritmes en patronen, contrasten en harmonieën, vastgelegd in dagelijks opnieuw geformuleerde elektrieke schommelingen, gevoed door onze vroegste en laatste ervaringen. Als een lied, zo zie ik deze schilderijen, een lied van het zelf, dat anders niet zou zijn.


Montagne de Miel, 17 januari 2018