Hans Theys is a twentieth-century philosopher and art historian. He has written and designed dozens of books on the works of contemporary artists and published hundreds of essays, interviews and reviews in books, catalogues and magazines. All his publications are based on actual collaborations and conversations with artists.

This platform was developed by Evi Bert (M HKA / Centrum Kunstarchieven Vlaanderen) in collaboration with the Royal Academy of Fine Arts in Antwerp (Research group Archivolt), M HKA, Antwerp and Koen Van der Auwera. We also thank Idris Sevenans (HOR) and Marc Ruyters (Hart Magazine).

ESSAYS, INTERVIEWS & REVIEWS

Hendrik Heffinck - 2014 - De grote verwarring [NL, essay]
Text , 1 p.

 

 

_________

Hans Theys

 

 

De grote verwarring

Over het werk van Hendrik Heffinck

 

Ik zag het werk van Hendrik Heffinck (°1965) voor het eerst in 2008, in de vorm van een grote installatie rond een fictief huwelijk. In augustus 2013 zag ik hem voor het eerst aan het werk. Meteen viel op hoe rustig en tegelijk trefzeker hij tewerk gaat. Hij deed mij denken aan andere kunstenaars en sommige vaklui die ik aan het werk heb gezien en die ons verbazen door de doeltreffendheid van hun handelingen, die voortspruit uit een jarenlange, oefenende omgang met de dingen. Heffinck lijmt dingen op elkaar en schildert ze. Ik zag hem lijmen en schilderen. Twee kleine tandenborsteltjes, afkomstig van een elektrische tandenborstel, werden de uitstulpende wangen van een hamerhaai. Een met opgeplakte afbeeldingen versierde kast veranderde volledig van gedaante toen ze rustig maar radicaal geschilderd werd. Heffinck gaat tewerk als een bricoleur: iemand die voorwerpen bijhoudt om ze nadien op een oneigenlijke manier te gebruiken. Zoals veel kunstenaars ordent hij zijn wereld door dingen op een onverhoedse manier met elkaar te combineren.

Kijkend naar het werk van Heffinck voelen we dat een deel van de magische aantrekkingskracht van kunstwerken er misschien in berust dat we ze lezen als manieren waarop kunstenaars plaats maken voor zichzelf, maar ook voor alle andere mensen die het gevoel hebben uniek te zijn. De kunst speelt zich af op de grens tussen twee intieme verlangens van elke mens: uniek te zijn én dezelfde te zijn als alle anderen. In onze ervaring van het kunstwerk lijken beide, schijnbaar tegenstrijdige wensen heel even verzoend te kunnen worden in een ontmoeting met een stoutmoedige aanspraak op uniciteit (het kunstwerk) waarin de anderen zichzelf herkennen (zodat ze elkaars gelijken worden). Elk nieuw kunstwerk wijkt af van de bestaande normen. Het verlegt grenzen. Het maakt onze wereld ruimer. Door hiermee bezig te zijn, dwingt de kunstenaar het recht af anders te zijn dan de anderen. Hij of zij maakt plaats voor zichzelf. Maar de geheime bedoeling is misschien te zijn zoals de anderen.

In een in 1988 gepubliceerd interview met Donald Kuspit zegt de Frans-Amerikaanse kunstenares Louise Bourgeois dat kunst gaat ‘over de moeilijkheid een zelf te zijn omdat je verwaarloosd wordt. Overal in de moderne wereld is er verwaarlozing, de behoefte erkend te worden, die onbevredigd blijft. Kunst is een manier om zichzelf te erkennen, en daarom zal ze altijd modern zijn.’

Hoe kan iemand tot rust komen door voorwerpen op een oneigenlijke manier met elkaar te verbinden? Hoe komt het dat toeschouwers hierdoor geraakt worden? Allicht omdat de wereld in het geheim minder naadloos is dan ze zich, gezien doorheen de bril van onze gewoonte, aan ons voordoet. We leven middenin een ontzaglijke driedimensionale collage, waarbij elk onderdeel zelf een willekeurige collage is die toevallig levensvatbaar is gebleken. Onze breinen zijn echter zo vriendelijk dit voor ons te verhullen door alles te vereenvoudigen. Alleen tijdens momenten van grote luciditeit of tijdens onze kindertijd, wanneer onze breinen nog onvoldoende ontwikkeld zijn, zien wij soms de ware, monsterlijk verwarrende gedaante van de werkelijkheid. En kijkend naar kunstwerken keren wij onbewust terug naar die momenten, die soms angstaanjagend kunnen zijn, maar soms ook vervuld van de grootste poëzie, vermengd met het beschutte gevoel van onze kindertijd. Althans, dat schrijf ik nu. Misschien zoeken sommige kunstenaars net de onrust op? En misschien brengt hun werk sommige toeschouwers net in verwarring? Alles is mogelijk in deze wereld. Ik zou niets durven uitsluiten.

 

 

Montagne de Miel, 8 september 2014