Hans Theys is een twintigste-eeuws filosoof en kunsthistoricus. Hij schreef en ontwierp tientallen boeken over het werk van hedendaagse kunstenaars en publiceerde honderden essays, interviews en recensies in boeken, catalogi en tijdschriften. Al deze publicaties zijn gebaseerd op samenwerkingen of gesprekken met de kunstenaars in kwestie.

Dit platform werd samengesteld door Evi Bert (M HKA / Centrum Kunstarchieven Vlaanderen). Het kwam tot stand in samenwerking met de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen (Onderzoeksgroep ArchiVolt), M HKA, Antwerpen en Koen Van der Auwera. Met dank aan Idris Sevenans (HOR) en Marc Ruyters (Hart Magazine).

ESSAYS, INTERVIEWS & REVIEWS

Anna Godzina - 2021 - A Lively Presence [NL, interview]
, 2 p.

 

 

___________

Hans Theys

 

 

Een ademende aanwezigheid

Gesprek met Anna Godzina naar aanleiding van twee solotentoonstellingen

 

Momenteel heeft Anna Godzina (°1990) twee solotentoonstellingen in Antwerpen: in Pizza Gallery en in Inbox M HKA. Elke tentoonstelling bestaat uit een weinig omvangrijke sculpturale installatie die de volledige ruimte bezield met haar aanwezigheid: structuur, textuur, kleur, beweging en geluid.

      Drie jaar geleden introduceerde ik deze kunstenaar als volgt: ‘Anna Godzina maakt minimalistische, kinetische sculpturen en installaties die geluidjes door de ruimte strooien. Ze bestaan uit gevonden voorwerpen zoals elektromotoren, onderdelen van muziekinstrumenten, buizen en slangen, kiezelsteentjes, hout, metaal, bouten, snaren, tandwielen, aandrijfriemen, glazen peertjes, water, zaagbladen enzovoort. Traag bewegen deze sculpturen en haast onmerkbaar zal hun bloemachtige aanwezigheid de ruimte hervormen, opladen of openvouwen.’ Vandaag zou ik er iets aan willen toevoegen dat niet afkomstig is van mezelf, maar van de kunstenaar. Daarom liet ik haar spreken.

 

Gesprek

- Zou je iets over de werken in deze tentoonstellingen kunnen vertellen zonder dat ik een directe vraag stel?

Anna Godzina: De werken hebben iets gemeenschappelijks. Ze bouwen een spanning op, die dan vrijgelaten wordt. In de Pizza Gallery staat een compressor die eerst lucht samenperst en dan met geweld door dunne, rode slangen blaast, zodat die snel beginnen te bewegen als slangen. In Inbox windt een traag draaiende, zachte electromotor een aantal lange, dunne, stevige, rode slangen op tot hun spanning een losdraaiend wiel aan de overzijde van de ruimte in beweging brengt, zodat ze opnieuw ontspannen. De werken geven gestalte aan twee verschillende vormen van ontspanning. In Pizza Gallery veroorzaakt dit een bijna hysterische beweging, in Inbox ben je getuige van een aangename ontspanning.

- Alsof iemand uitademt?

Godzina: Misschien. Want het is belangrijk voor mij dat wanneer ik de ruimte verlaat, ik er nog altijd ben. Ik wil dat het werk een soort van aanwezigheid heeft. Het moet aanvoelen alsof iemand de ruimte bezielt.

- Je houdt er niet van als je werk ‘kinetisch’ wordt genoemd? Waarom niet?

Godzina: Wat betekent dat woord? Waarom wordt het gebruikt om een kunstwerk te beschrijven?

- Je vindt de term te beperkend?

Godzina: Ja.

- Omdat hij te algemeen is?

Godzina: Ook omdat hij lijkt te impliceren dat het mijn bedoeling was een kunstwerk te maken dat beweegt. Maar dat is niet zo. Mijn werk komt vaak voort uit gevonden voorwerpen: motoren, wielen, metalen buizen, plastic slangen, lampen, muziekinstrumenten, snaren enzovoort. Tijdens mijn omgang met deze dingen zoek ik naar manieren om ze te onderwerpen aan ingrepen of samen te brengen op manieren die niet aangekondigd worden door hun vorm, klank of oorspronkelijke functie. Ik wil een fluit niet gebruiken als fluit. Eigenlijk zoek ik naar iets nieuws dat volkomen onvoorspelbaar is. Beweegt dit onvoorspelbare ding fraai of brengt het een mooie klank voort: prima. Maar ik ben niet op zoek gegaan naar deze particuliere beweging of klank. Eigenlijk is het omgekeerd. Om iets nieuws te bekomen, moet ik manieren vinden om de controle op te heffen. Het nieuwe voorwerp en de nieuwe beweging of klank vloeien voort uit mijn oefenende omgang met de voorwerpen die ik om mij heen samenbreng. Er is geen welbepaalde intentie bij de aanvang van deze bezigheid. Er is zelfs geen precies begin, want de voorwerpen arriveren op verschillende tijdstippen en nemen verschillende rollen aan tijdens het ontstaan van wisselende constellaties. Als je door een stad wandelt, zie je overal slangen en buizen. Als je ze in beweging brengt, worden ze als organen, als iets dat lijkt te leven. De beweging maakt hier deel van uit, ze is niet het enige doel van mijn bezigheid.

               Waar ik ook van hou in beide tentoonstellingen, is dat de slangen een gebogen vorm hebben. Bewegende kunstwerpen maken vaak circulaire of rechte bewegingen. Ik geef de voorkeur aan gebogen lijnen. En aan bewegingen die niet volledig repetitief zijn. Ik denk ook dat mijn werk iets seksueels heeft, maar ik zou niet weten wat ik hierover moet zeggen. Misschien volstaat het dit te vermelden? Weet je wat mij blij zou maken?

- Neen.

Godzina: Dat mijn ouders deze tentoonstellingen konden zien. Ze zijn er voor hen, eigenlijk. Ik denk dat we allemaal zoeken naar de waardering van onze stamgenoten.

- We hopen allemaal op goedkeuring van onze ouders. Of we willen hen trots en gelukkig maken. Vooral wanneer ze tijdens onze kindertijd afwezig schenen of waren. Ik denk dat veel kunstenaars hun bestaan trachten te vermeerderen door voorwerpen te maken in de hoop dat ze zo eindelijk waargenomen zullen worden door hun ouders. Maar ik begrijp dat je ook je land mist. En dat je liever als eigentijds kunstenaar in je eigen land zou willen kunnen werken. Zou je ons iets kunnen vertellen over een speciale plek in jouw land, te bezoeken als we daar ooit komen?

Godzina: Als adolescent woonde ik in Chișinău in de Belinskistraat. Waar die omhoogloopt, bevindt zich een indrukwekkend kruispunt met veel verkeerslichten. ’s Nachts, als er geen verkeer is, blijven de lichten van kleur veranderen, waarbij ze klikkende geluidjes maken. Niets beweegt, behalve de wisselende kleuren, maar je hebt de indruk dat er elk ogenblik iets kan gebeuren.

 

 

Montagne de Miel, 9 april 2021