Hans Theys

 

 

 

_______________

Hans Theys,

 

 

Kruin als hoogste punt

Robert Soroko bij Eva Steynen

 

Al jaren draagt Robert Soroko (°1990) mijn diepe bewondering weg voor zijn serene levenshouding, die op wondere wijze samenvalt met zijn werk. Sinds de dagen van Joseph Beuys (1921-1986) en zijn 'sociale sculptuur' is dit een ideaal voor sommige kunstenaars, vrouwelijk, mannelijk en non-binair: niet ernaar streven artefacten te vervaardigen die buiten het leven vallen, als een soort franje of decoratief dessert, maar wel je leven zodanig te leiden dat het zelf gaat spreken als een kunstwerk, zonder woorden, en nederig, maar kritisch, wakker en opstandig, waarbij soms onvoorziene voorwerpen ontstaan, die anderen graag koesteren als kunstwerken. Vaak staan deze voorwerpen op dunne, geplooide tenen: met het topje van hun kruin opgehangen aan het gehemelte van de leegte, maar toch verbonden met de aarde. En zo spant zich de stilte op als een volgehouden, traag wentelende aandacht voor alle dingen afzonderlijk, die als een as worden waarrond ons eigen leven zich behoedzaam afspeelt, of verstrooid raakt als bladeren in de wind.

Soroko gebruikt eenvoudige materialen als ijzer, hout, gips, schuim, klei, glazuur, één enkel gevonden voorwerp, bouten en moeren en vervaardigt daarmee constellaties die in broos evenwicht balanceren, alsof ze in een dun gebied getild werden waarin ze gewichtsloos worden en kunnen deinen als rietpluimen bij windstilte. Ook zo ontstaat er stilte, getrokken uit de ingehouden adem van de persoon die het evenwicht tot stand brengt. Soms worden deze asymmetrische totems, maskers of fetisjen aan het draaien gebracht. Er wordt een hendel geplaatst. En dan begint de beweger behoedzaam te stappen, voelend en tastend, met het lichaam luisterend naar het momentaan rechtop zwevende, langgerekte voorwerp en naar de omliggende ruimte, de andere bewegers, de toeschouwers…

Sorokos levenshouding en werk vertrekken vanuit de waarneming. Tekenend, schilderend en boetserend heeft hij het vermogen waar te nemen steeds meer aangescherpt en zijn blind makende gewoontedenken verschalkt. Zijn vingers, handen, armen, ruggengraat, benen, voeten en ogen, zijn ademhaling: als een autonoom denkende, geoliede machine zingen ze samen bewegingen die sporen achterlaten. Het verbluffende houtskoolportret van de kunstenares Yingfei Li; de door metalen staanders en een wit kussen omhooggehouden, verkoolde takken; de op vier voetjes rustende, witgipsen sokkel waaraan een met de hand gezaagd eikenhouten latje is bevestigd dat een keramisch hoofdje draagt en onder het gewicht hiervan lichtjes naar voren buigt, weg van het gipsen voetstuk; de draaiende metalen houders van gevonden stronken of andere boomscherven; de in elkaar passende, keramische boogvormen die als wervels een toren vormen; de keramische messen, gemaakt door als een pizzaiola met een strook klei op een tafel te meppen.

Minieme, witgrijze, kringvormige vlekjes en putjes doen de keramische messen lijken op de eerste, in de aarde gegoten metalen voorwerpen. De kleuren en welving van de gevonden stukken boom doen mij denken aan een Dogon-deur uit mijn jeugd. De glanzende, geschuurde lasnaden en het zwarte ijzer herinneren mij aan Panamarenkos duikboot. De meditatieve performances doen denken aan Iyengars duiding van yoga als een aandacht voor alle punten in je lichaam die je, voorbij het ik-gevoel, verbindt met de hele wereld.

Hier probeert iemand te tasten naar de kern van ons nerveus belichte schaduwleven, van onze pijnlijk lege drukdoenerij. De hieruit voortvloeiende beeldhouwwerken, groot of klein, zijn als montere getuigen: verbazend, verrassend, verfrissend, vrolijk en ingetogen, grappig en serieus tegelijk, hartverwarmend.

 

 

Montagne de Miel, 17 september 2022