Panamarenko
(c)image: Dirk Pauwels, Collection S.M.A.K., Ghent
Deltavliegtuig P-1 (Piewan) [Deltaplane P-1 (Piewan)], 1975
Dit deltavormige vliegtuig, zonder romp en zonder zijroer, is volledig vervaardigd uit blik. Het is uitgerust met twintig motortjes met elk een kleine houten schroef. De motortjes staan hoven op de vleugels gerangschikt waardoor de deltavorm nog wordt geaccentueerd. Als krachtbron worden twee batterijen van elk 36 kg meegevoerd, waardoor het toestel bij het opstijgen een snelheid van 8o km per uur kan ontwikkelen, en vervolgens 10 minuten in de lucht kan blijven.
Vergis u niet, dit toestelletje heeft een heel groot hefvermogen. Aan de bovenkant heb ik twee rijen kleine moteurkes gezet met schroeven die heel snel draaien. Als ge er tien meter mee rijdt, dan stijgt dat al op …
In het midden van het driehoekige vlieglichaam bevindt zich de zetel van de piloot in een verzonken, open cabine, uitgerust met een windscherm. Onderaan rust het toestel op drie kleine, uiterst wendbare aluminium wieltjes.
Het toffe van de P1 was dat dat zo gemakkelijk gebouwd kon worden. Het is romp en vleugel tegelijk. Het is een dikke deltadriehoek waar de cabine in verzonken zit. Zo'n gladde vleugel functioneert al op zich. Het is een vliegende vleugel met alles-in-één.
Het opstijgen en zwenken verkrijgt men door het in-of uitschakelen van sommige motoren: Er waren twee knoppen voorzien, een voor elke rij moteurkes. Als ge naar rechts wilde, moest ge de linkerschroeven in volle gang zetten, en de rechterschroeven compleet uit. (stilletjes: Ge zoudt nogal een bocht gepakt hebben, denk ik!). Ge kondt die schroeven natuurlijk ook afregelen en maar een beetje laten draaien, maar eigenlijk waren ze vooral bedoeld om heel die vleugel van hoven aan te blazen, waardoor er al een zuigkracht ontstond op voorhand.
De inspiratie voor de benaming van het elektrisch vliegtuig komt uit Engeland. Er was daar een vliegtuig gebouwd, een hele grote straaljager, en die heette The Electric P1. Maar dat was helemaal geen elektrisch vliegtuig, want die had straalmotoren. Die heette P1, en uitgesproken in het Engels is dat 'piewan '. Fonetisch klopt dat perfect, en toevallig zou P1 ook nog Panamarenko Een kunnen zijn.
(bron: Hans Willemse en Paul Morrens, in: 'Copyright Panamarenko', 2005)