Panamarenko
PAHAMA, Spitsbergen, Nova Zemblaya, 1996
"Mijn moeder zag die duikboot niet graag en ze zij: 'Kunt ge nu eens niks schoon meer maken?' En ik zei: 'maar dit is iets schoons!', 'Nee', zei ze,'niemand vindt dat schoon'. Waarop ik zei:'Heel de wereld vindt dat schoon', en zij:'Ja, omdat ze niet anders durven!' ( buldergelach)... Zo'n mop kunt ge niet uitvinden, hé?!" - Panamarenko
Panamarenko heeft altijd een compacte duikboot willen maken die het ruime sop kiest en de storm trotseert. Het ligt immers in zijn bedoeling ermee naar het Hoge Noorden te varen. Toch duurt het tot halfweg de jaren negentig voor hij aan de bouw begint. Wanneer hij op een dag in de vitrine van een winkel in de Antwerpse haven een schitterende, groengeschilderde dieselmotor van 17 kW te koop ziet staan, weet hij dat hij de gedroomde aandrijving voor zijn onderzeeër heeft gevonden.
De vorm van de duikboot die Panamarenko rond de motor wil bouwen, vindt zijn oorsprong in een vroeger werk, met name zijn Walvis van 1967: "Ik had eens een model voor een walvis gemaakt, en toen dacht ik al: dat is eigenlijk een logge, vierkante bak waarin ge gemakkelijk kunt rechtstaan, zo 'n walvis. Dat zou goed zijn voor een duikbootje, want ik wil geen groot model, maar wel een waarin ge kunt rechtstaan, want op zee duurt het te lang als ge de hele tijd moet zitten …" - Panamarenko
(bron: Hans Willemse en Paul Morrens, in: 'Copyright Panamarenko', 2005)