Hans Theys

 

 

 

 

___________________________

Hans Theys

 

Kringelingen, dauw en honing 

Enkele woorden over het werk van Nora Theys

 

Lang geleden las ik een kortverhaal, geschreven door Theys’ vader, waarin hij vol bewondering sprak over een medaille die ze als gedreven veertienjarige won bij een atletiekwedstrijd. De man tekende en schilderde ook, net als twee van zijn ooms, Leo en Dolf. Een nerveuze familie, als we het zo mogen samenvatten, met ogen die teveel zien, zoals in Het land der blinden van H.G. Wells. Nora Theys (°1958) is altijd bezig. Tot voor enkele jaren onderhield ze ook een boombeschaduwde, lichtperelende tuin met weelderige hydrangea’s, zelf gezaaide boshyacinten, wilde aardbeien en tal van kruiden. Naast het terras stond een bloedende kerselaar. De klonten hars werden dankbaar opgenomen in de heksenkeuken van het schildersatelier, waar een strakke, klare, feilloze, enigszins academische popart-stijl langzaam overging in een verduldig experimenteren met technieken, texturen en materialen. Eerst kwam er de indrukwekkende reeks sgraffito-portretten van asielzoekers. Nog later ontstonden de vreemd vlekkerige werelden die lijken voort te komen uit een soort van borrelen, gieten, mengen en laten vloeien. Soms worden ze opgehoogd met een minieme figuratie, vaak verwijzend naar een politieke betrokkenheid. Het zijn sensueel glanzende, schijn-organische, aquarel-achtige, olievlek-achtige, luchtige schilderijen, die telkens een andere, onvoorspelbare kleurwereld en sfeer oproepen. Texturen die afkomstig lijken uit een voormenselijke wereld, teder als varens, gemaakt van kringelingen, dauw en honing.

 

Gesprek

 

-Zou je ons iets willen vertellen over de gebruikte materialen en technieken? 

Nora Theys: ‘Voor mij begint het met de drager. Die schone fijne Vlaamse schilderdoek! Ik zit er direct door. Ik hou ook niet van het veren van een opgespannen doek. Prachtig handgeschept papier uit Nederland, Frankrijk of Italië: het ging altijd kapot. Daarom werk ik al jaren op niet kapot te krijgen synthetisch papier. Verf zou er niet zo goed op hechten, beweerden ze, maar dat klopt niet. 

Vijftien jaar geleden begon ik te experimenteren met de hars van een geblesseerde kerselaar. Ik maak de verf zelf, met pigmenten. Arabische gom, terug te vinden in de aquarel, staat voor de techniek van het directe, vluchtige. Hij draagt bij tot grote helderheid. Een licht blinkend sausje over de pigmenten… Gebruikt met synthetisch papier kan je de verf zowel toevoegen als weghalen. Heerlijk. Het droogt traag. Niet zo met schellak. Droogt ogenblikkelijk. Gemaakt van de afscheiding van de lakschildluis. Net als arabische gom wordt schellak veel gebruikt in de voedselindustrie. Veel toxische pigmenten zijn van de markt gehaald. Weg met alle allergieën tijdens het schilderen.

Delen gom en delen schellak in één geheel zorgen telkens voor een zintuiglijk wonder. Doe daar nog wat goudpigment bij, een rode plas, of een paar nukkige lijnen grafiet. Het vluchtig en gevat houden vraagt concentratie, een manier om scherp te blijven. Als dat samenvalt met wat je voor ogen houdt, voor je hele reeks werken, houdt de ongedurigheid van het telkens weer anders en beter formuleren je drijvend. De intensiteit en continuïteit die ik vandaag bij het werken ervaar! Voor het eerst! Nu ik 66 ben. Een machtig gevoel!’

- Je bent nog jong. Louise Bourgeois (1911-2010) is rond haar vijfenzestigste, na het opvoeden van haar zonen, opnieuw naar de academie gegaan. Pas op die leeftijd kunnen we ontdekken hoe vrij we eigenlijk zijn, denk ik. En hebben we eindelijk tijd om door te werken.

Nora Theys: Ik dacht vandaag aan de Bruegelkenner Roger H. Marijnissen (1923-2019), die ons tweewekelijks naar het Museum voor Oude Kunst of het Koninklijk Kunstpatrimonium bracht en over de sausjes en de weinige pigmenten van Bruegel sprak. Ook bijna honderd geworden. We hebben nog werk voor de boeg.

 

 

Montagne de Miel, 24 mei 2025